Tăng huyết áp mãn tính có thể gây hại cho mắt và thị lực nếu dẫn đến:

• Tổn thương mạch máu võng mạc, gọi là bệnh võng mạc
• Bệnh võng mạc trung tâm thanh dịch, gọi là bệnh choroidopathy
• Tổn thương dây thần kinh, gọi là bệnh thần kinh thị giác

Những vấn đề này có thể gây mờ mắt, chảy máu trong mắt và thậm chí là mất thị lực.

Tăng huyết áp cũng liên quan đến đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, thoái hóa điểm vàng liên quan ở tuổi già và các biến chứng mắt do tiểu đường.

Ngoài tác động đến mắt, huyết áp cao không được điều trị có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, bao gồm các bệnh về tim mạch, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận và sa sút trí tuệ.

Tăng huyết áp là gì?

Tăng huyết áp, hay huyết áp cao, xảy ra khi áp lực của máu chảy qua các mạch máu trong cơ thể cao một cách mãn tính. Điều này làm cho các động mạch trong cơ thể:

• Ít đàn hồi hơn
• Bị rò rỉ
• Hẹp lại
• Yếu hơn

Huyết áp cao dẫn đến bệnh tim do sự giảm oxy và dòng máu đến tim.

Các yếu tố di truyền và lối sống đều góp phần vào việc tăng huyết áp. Các yếu tố nguy cơ cho tăng huyết áp bao gồm:

• Ăn nhiều muối
• Béo phì hoặc thừa cân ở vùng bụng
• Sử dụng rượu hoặc thuốc lá
• Tiền sử gia đình có tăng huyết áp
• Mức độ căng thẳng cao
• Nền tảng dân tộc (ví dụ: những người có tổ tiên Afro-Caribbean có tỷ lệ mắc bệnh võng mạc do tăng huyết áp cao hơn)

Triệu chứng của huyết áp cao có thể xuất hiện nhiều năm sau khi nó bắt đầu gây hại cho cơ thể. Đây là lý do tại sao việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và kiểm tra mắt là rất quan trọng để theo dõi sức khỏe của bạn và kiểm tra dấu hiệu của tăng huyết áp và các tình trạng nghiêm trọng khác.

Bệnh võng mạc do tăng huyết áp

Bệnh võng mạc do tăng huyết áp làm tổn thương đến võng mạc do huyết áp cao mãn tính. Nhìn chung, các triệu chứng của bệnh võng mạc do tăng huyết áp không rõ ràng cho đến khi nó tiến triển vào các giai đoạn sau (giai đoạn 2 hoặc cao hơn).

Những triệu chứng này bao gồm:

• Mờ mắt
• Song thị (nhìn một hóa thành hai)
• Đau đầu

Huyết áp cao mãn tính có thể gây ra những thay đổi vật lý cho mạch máu như hẹp, "zig-zag", cắt và sưng. Các chất tiết ra ( như dịch rò rỉ, protein hoặc mỡ) và sưng quanh điểm vàng có thể xảy ra trong các trường hợp nghiêm trọng. Tất cả những dấu hiệu này đều có thể nhận ra trong quá trình kiểm tra mắt.

Theo Viện Y tế Quốc gia (NIH), ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy bệnh võng mạc do tăng huyết áp có thể là dấu hiệu dự đoán tình trạng sức khỏe hoặc tử vong do tổn thương cơ quan từ huyết áp không được kiểm soát. Đây là một chỉ số đáng lo ngại vì bệnh võng mạc do tăng huyết áp được phát hiện ở khoảng 17% bệnh nhân tăng huyết áp mà không tiểu đường.

Bệnh võng mạc trung tâm thanh dịch do tăng huyết áp

Bệnh võng mạc trung tâm thanh dịch do tăng huyết áp (còn gọi là chorioretinopathy) là kết quả của việc tích tụ dịch dưới võng mạc. Dịch này là do sự phát triển của các mạch máu rò rỉ trong lớp choroid (lớp mạch máu trong thành mắt) do huyết áp cao mãn tính.

Tình trạng này có thể dẫn đến thị lực bị biến dạng và sẹo võng mạc, và nó liên quan đến tế bào chết trong các tiểu động mạch của lớp choroid. Bệnh choroidopathy do tăng huyết áp thường gặp hơn ở những người trẻ tuổi có các cơn huyết áp cao cấp tính.

Bệnh thần kinh thị giác do tăng huyết áp

Bệnh thần kinh thị giác do tăng huyết áp làm tổn thương đến dây thần kinh thị giác do huyết áp cao mãn tính, dẫn đến việc hạn chế dòng máu đến dây thần kinh. Đây là dây thần kinh mang tín hiệu ánh sáng từ võng mạc đến não.

Trong bệnh thần kinh thị giác do tăng huyết áp, các sợi thần kinh của dây thần kinh thị giác bị tổn thương và không còn khả năng truyền tín hiệu đúng cách, dẫn đến giảm thị lực và nghiêm trọng hơn có thể mù vĩnh viễn.

Sự biến đổi của dây thần kinh thị giác, chẳng hạn như sưng hoặc các tiết chất xung quanh, có thể được phát hiện trong quá trình kiểm tra mắt giãn đồng tử.

Tắc tĩnh mạch võng mạc

Tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ chính cho tắc tĩnh mạch võng mạc (RVO) gây tắc nghẽn mạch máu trong võng mạc của một mắt. Điều này có thể xảy ra do các mạch máu hẹp, động mạch cứng lại hoặc một cục máu đông.

Các triệu chứng của tắc tĩnh mạch võng mạc là đột ngột mất thị lực hoặc mất dần dần, hoặc nhìn mờ ở một mắt. Mặc dù không đau, nhưng các triệu chứng có thể trở nên tồi tệ hơn trong vài giờ hoặc vài ngày sau đó.

Các nghiên cứu và phân tích lâm sàng gần đây đã phát hiện rằng sự phát triển của RVO liên quan đến nguy cơ cao hơn của nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Nếu bạn gặp phải triệu chứng mất thị lực, điều quan trọng là phải gặp bác sĩ mắt ngay lập tức.

Tắc động mạch võng mạc

Tắc động mạch võng mạc (RAO) làm hạn chế hoặc tắc nghẽn dòng máu đến võng mạc ở một mắt. Nó gây mất thị lực đột ngột, không đau. Mức độ suy giảm thị lực sẽ phụ thuộc vào vị trí của sự tắc nghẽn là nằm ở trung tâm hay nhánh.

Huyết áp cao có thể làm tăng nguy cơ tích tụ mảng bám xơ vữa, đây là một yếu tố nguy cơ cho RAO.Khi cholesterol tích tụ dọc theo thành bên trong của động mạch, làm hẹp động mạch và giảm dòng máu. Trong mắt, một cục máu đông hoặc một phần của mảng bám chứa cholesterol có thể dẫn đến tắc nghẽn động mạch.

Những người có huyết áp cao, cholesterol cao và/hoặc tiểu đường có nguy cơ cao hơn cho tắc động mạch võng mạc trung tâm.

Nếu bạn trải qua mất thị lực đột ngột, điều quan trọng là gặp bác sĩ mắt ngay lập tức.

Các biến chứng mắt do tiểu đường

Những người mắc cả tiểu đường và tăng huyết áp có nguy cơ cao hơn về các biến chứng từ những tình trạng này. Tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ chính cho bệnh võng mạc tiểu đường. Kiểm soát huyết áp đã được chứng minh trong các nghiên cứu lâm sàng là giảm nguy cơ mất thị lực từ bệnh võng mạc tiểu đường.

Bệnh võng mạc tiểu đường có thể dẫn đến phù hoàng điểm tiểu đường (DME) ở khoảng 7% người bệnh. Đây là sự sưng của hoàng điểm do mạch máu rò rỉ dịch. DME dẫn đến giảm thị lực bởi vì hoàng điểm chịu trách nhiệm cho thị lực trung tâm.

Đột quỵ thùy chẩm

Mặc dù không phổ biến, đột quỵ ở vùng thùy chẩm của não là rất nghiêm trọng và sẽ dẫn đến mù não. Bởi vì thùy chẩm xử lý hình ảnh thị giác từ võng mạc, một cơn đột quỵ xảy ra ở đó có sẽ làm não sẽ không thể xử lý hình ảnh thị giác, mặc dù mắt vẫn khỏe mạnh và phản ứng đồng tử bình thường.

Tăng nhãn áp

Huyết áp cao làm tăng nhãnáp, nhưng chỉ một chút. Mặc dù các nghiên cứu vẫn đang tiếp tục, nhiều nhà khoa học tin rằng có thể có mối liên hệ giữa huyết áp cao và bệnh cườm nước, thường liên quan đến áp lực nội nhãn cao.

Tuy nhiên, điều đặc biệt là huyết áp thấp đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ phát triển bệnh cườm nước. Điều này là do nó giảm lượng máu đến dây thần kinh thị giác.

Thoái hóa điểm vàng ở tuổi lão hóa

Huyết áp cao có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa mà một số nhà nghiên cứu đã liên kết với thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác (AMD). Một nghiên cứu cho thấy những cá nhân có xơ vữa sẽ gặp nhiều khả năng phát triển AMD.

Năm 2021, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Acta Ophthalmologica đã tìm thấy mối liên hệ đáng kể giữa huyết áp cao và AMD thể ướt, dạng bệnh ít phổ biến hơn và gây tổn thương thị lực nhiều hơn.

Đục thủy tinh thể

Nhiều nghiên cứu đã tìm thấy rằng huyết áp cao có thể tăng nguy cơ mắc tất cả các loại đục thủy tinh thể, một tình trạng làm mờ thủy tinh thể tự nhiên của mắt.

Một nghiên cứu lâm sàng gần đây đã xem xét mối liên hệ giữa đục thủy tinh thể và ba tình trạng phổ biến: tăng huyết áp, tiểu đường và cholesterol cao. Phân tích hơn 800 bệnh nhân đang phẫu thuật đục thủy tinh thể đã phát hiện rằng huyết áp cao là yếu tố nguy cơ thường gặp nhất để phát triển đục thủy tinh thể.

Làm thế nào để duy trì huyết áp khỏe mạnh?

Ngoài việc tuân theo các khuyến nghị của bác sĩ chăm sóc chính, có nhiều lựa chọn lối sống có thể giúp bạn duy trì huyết áp khỏe mạnh:

• Giảm ăn muối – Chế độ ăn nhiều muối góp phần vào huyết áp cao.
• Ăn chế độ dinh dưỡng hợp lý – Ăn các bữa ăn bao gồm thực phẩm nguyên chất như rau củ, trái cây, đậu, các loại đậu và protein nạc khác.
• Tập thể dục – Các nghiên cứu cho thấy việc tập thể dục 150 phút mỗi tuần cải thiện sức khỏe tổng thể.
• Duy trì cân nặng hợp lý – Giữ trong giới hạn chỉ số BMI khuyến nghị.
• Ngừng hút thuốc – Lập kế hoạch để bỏ thuốc lá.
• Hạn chế uống rượu, bia – Giảm tần suất uống rượu bia nhiều sẽ giúp sức khỏe được cải thiện một cách đáng kể
• Giảm căng thẳng – Căng thẳng có thể liên quan đến huyết áp cao.

Nên gặp bác sĩ mắt bao lâu một lần nếu huyết áp cao?

Nếu bạn có huyết áp cao, bạn nên có một cuộc kiểm tra mắt giãn đồng tử ít nhất một lần mỗi năm hoặc theo chỉ định của bác sĩ mắt. Nếu gặp thấy bất kỳ loại mất thị lực nào hoặc có cơn đau mắt kéo dài, điều quan trọng là sắp xếp một cuộc hẹn với bác sĩ mắt càng sớm càng tốt.

Các kiểm tra mắt định kỳ hàng năm giúp phát hiện huyết áp cao sớm. Trên thực tế, bác sĩ mắt có thể là người đầu tiên phát hiện ra tăng huyết áp. Thời gian huyết áp cao không được điều trị càng lâu, thì thiệt hại do huyết áp cao gây ra cho cơ thể càng lớn, dẫn đến nguy cơ cao hơn về mất thị lực và phát triển các tình trạng nghiêm trọng khác. Đây là lý do tại sao việc phát hiện huyết áp cao sớm là rất quan trọng.

Nếu bạn cần hỗ trợ thêm bất cứ thông tin gì, đừng ngần ngại mà liên hệ qua Facebook GlassyZone